Επιχειρήσεις κολοσσοί όπως η ThomasKook,καταρρεουν  σε εποχές κρίσεων και παραγωγικών μετασχηματισμών, γιατί οι ηγεσίες τους πάσχουν από αλαζονεία και εφησυχασμό.

Του Αθ. Χ. Παπανδρόπουλου

Η θεαματική και εκρηκτική κατάρρευση της ThomasKook, μιας εταιρίας που ήταν στην παγκόσμια κορυφή της ταξειδιωτικής βιομηχανίας και άρα του τουρισμού, φέρνει στο προσκήνιο ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα,αυτό των ηγετικών στελεχών των ηγετικών επιχειρήσεων και του τρόπου που ασκούν τα καθήκοντά τους. Την ίδια στιγμή όμως, ανάγλυφη προβάλλει και η αλαζονική στάση αρκετών διευθυνοντων συμβούλων και προέδρων διεθνών εταιριών, οι οποίοι από ναρκισσισμό και εγωπάθεια, αρκούνται να δουν και να καταλάβουν κυρίως την πραγματικότητα. Μοιραία λοιπόν η συμπεριφορά αυτή, για κάποιες χιλιάδες εργαζόμενους αλλά και αλλους συνεργαζόμενους με τις εταιρίες αυτές,καταλήγει σε δραματικές εξελίξεις,οι οποίες με τη σειρά τους πλήττουν καίριους οικονομικούς κλάδους.Περιττόν να τονιστεί βέβαια και το κόστος για τις πελατείες των επιχερήσεων αυτών,οι οποίες τελικά υπονομεύεουν και το σύστημα που τις ανέδειξε.

Διαβάζονταςετσι, τις περιπέτειες του πανίσχυρου CEO της Renault – Nissan Γαλλο-Λιβανέζου,βραζιλιανικης καταγωγής CarlosChosn, θυμήθηκα μια σύντομη συνάντησή μας στο Παρίσι το 2011 στη διάρκεια της οποίας ο άνθρωπος που είχε αμοιβή 14 εκατ. ευρώ το χρόνο, συν stock options μου ανέλυε γιατί έπρεπε να μειώσει το προσωπικό του ομίλου!
Και σαν να μην έφτανε αυτό, σήμερα διαβάζω ότι οι ιαπωνικές αρχές τον κατηγορούν για φοροδιαφυγή 34 εκατ. ευρώ, από το 2010 έως το 2016.

Κάνοντας κάποιους υπολογισμούς, διαπίστωσα ότι ο κ. Ghosn εισέπραττε ετησίως 361 φορές παραπάνω από τον χαμηλότερο μισθό στον όμιλό του.Κέρδιζε σε μια μέρα όσα ένας χαμηλόμισθος εργαζόμενος σε ένα χρόνο.

Όσους ΜίλτονΦρήντμαν και αν διαβάσω και με όσους φον Χαγιεκ και αν κουβεντιάσω, τις καταστάσεις αυτές τις θεωρώ προκλητικές και απαράδεκτες. Πιστεύω δε ακραδάντως ότι αποτελούν το πιο ισχυρό και αργό δηλητήριο για την επιχειρηματικότητα, τον φιλελευθερισμό και την καπιταλιστική ηθική. Είναι ο καρκίνος τους.

Πρόκειται δε για ένα δηλητήριο απότοκο της αλαζονικής αντίληψης στελεχών επιχειρήσεων και επιχειρηματιών για το επιχειρείν, με καταστροφικά ενίοτε αποτελέσματα για τους εργαζόμενους αλλά και όλους τους άλλους συντελεστές της επιχειρηματικής λειτουργίας (πελάτες, προμηθευτές, μέτοχοι κλπ.). Όχι λίγες φορές εξάλλου, αυτού του τύπου τα στελέχη και οι CEO, είναι άτομα αδιάβροχα σε απαραίτητες προσαρμογές, με συνέπεια να οδηγούν επιχειρήσεις στην αποτυχία, λόγω επιτυχίας σε μακρές προηγούμενες περιόδους.Οχι λίγες φορές οι ανθρωποι αυτοί πάσχουν και απο ενα σύμπλεγμα παντο γνωσίας, που επιδεινώνει την αντιληπτική τους ικανότητα και τα κάνει αδιαβροχα στη γνώση.

Κάτι τέτοιο συνέβη και με την πανίσχυρη το πάλαι ποτέ και ιστορική εταιρεία Thomas Cook, η περίπτωση της οποίας για τον τουρισμό είναι, ότι ήταν αυτή της τράπεζας. «Λίμαν Μπράδερ” για τον χρηματοπιστωτικό κλάδο το 2008. Με πολύ απλά λόγια, η Thomas Cook υπήρξε θύμα της αλαζονικής της τύφλωσης, με ότι αυτή συνεπάγεται για μια εταιρία.

«…Κατ’ αρχάς», τονίζει ο έγκριτος καθηγητής Μάνατζμεντ κ. Δημήτρης Μπουραντάς «…η επιτυχία οδηγεί σε αύξηση του μεγέθους της επιχείρησης, το οποίο με τη σειρά του οδηγεί σε γραφειοκρατία και συντηρητισμό, με την έννοια των κανονισμών, επίσημων διαδικασιών, γραπτής επικοινωνίας, εγκρίσεων κλπ., που δημιουργούν δυσκαμψία, έλλειψη ελευθερίας πρωτοβουλιών και αδράνεια. Επίσης, η επιτυχία και το μέγεθός της συνδέεται με την ύπαρξη ισορροπίας μεταξύ συμφερόντων και συσχετισμού δύναμης. Συνήθως, οι αλλαγές έχουν επιδράσεις σε αυτούς τους παράγοντες, με αποτέλεσμα όσοι “θίγονται” να αντιδρούν και να τις εμποδίζουν. Εκτός αυτού, όλοι μας, ως άτομα και ως ομάδες, διαμορφώνουμε μια “ζώνη άνεσης” (zone of comfort) στην κατεστημένη κατάσταση μέσα στην οποία βολευόμαστε.…».

Αυτό το βόλεμα σε συνδυασμό με την αλαζονική αντίληψη για την πραγματικότητα, είναι ο σύγχρονος καρκίνος των επιχειρήσεων. Γι’ αυτό σήμερα επιβάλλεται και μια ριζική αναθεώρηση της διαδικασίας διακυβέρνησής τους. Διαδικασία που ίσως να έπρεπε να αρχίσει από τις συνθέσεις των Δ.Σ. και τη συμμετοχή σ’ αυτά περισσότερων εκπροσώπων της εργασίας των πελατών και των προμηθευτών της εταιρίας,οι οποίοι σε περιπτώσεις κατάρευσης πληρώνουν και βαρύ κόστος.Ιδιαιτερη ομως προσοχη στο εταιρικό γίγνεσθαι, θα πρέπει να δίνουν και οι μέτοχοι μιάς εταιρίας,περα πο τις προσδοκίες τους για καλά κέρδη
Για να το πούμε με απλά λόγια,στη ψηφιακή εποχή μας ο αλαζονικός και πολυμετοχικός καπιταλίσμός δεν εχει κανένα μέλλον, αν δεν ελθει πιό κοντά στις διάφορες κοινωνίες των πολιτών.Η αυριανή επιχείρηση δεν θα είναι μόνον παραγωγός πλούτου.Θα πρέπει να αφουγκράζεται και την κοινωνία που την περιβάλλει,αν θέλει να εχει μέλλον σε εναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο.

Author: Αθανάσιος Παπανδρόπουλος

Ο Αθανάσιος Χ. Παπανδρόπουλος, γόνος επιχειρηματικής και δημοσιογραφικής οικογένειας των Πατρών (Νεολόγος Πατρών, 1879-1973), γεννήθηκε στο Ψυχικό το 1941 και φέτος συμπληρώνει 50 χρόνια δημοσιογραφικής καριέρας. Οικονομολόγος και ειδικός σε θέματα επικοινωνίας, έχει τιμηθεί με 42 δημοσιογραφικά βραβεία και είναι Ιππότης της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας, της Ουγγαρίας και της Πολωνίας. Εργάστηκε 30 χρόνια στον Οικονομικό Ταχυδρόμο και σε άλλα έντυπα του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη και συνεργάστηκε με γνωστές εφημερίδες και εξειδικευμένα περιοδικά. Σήμερα αρθρογραφεί στις εφημερίδες Εστία, Ναυτεμπορική και είναι σύμβουλος στο περιοδικό Μάνατζερ της Ελληνικής Εταιρείας Διοικήσεως Επιχειρήσεων. Επίσης, παρουσιάζει την εκπομπή «Δρόμοι της Ανάπτυξης» στο οικονομικό τηλεοπτικό κανάλι Sbc. Επίσης διαδικτυακά, αρθρογραφεί στο Εuro2day.gr,στο EBR και στο αγγλόφωνο European Business Review. Είναι επίτιμος διεθνής πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και διοικητικός πρόεδρος του ελληνικού τμήματός της, μέλος του ΔΣ της Ένωσης Συντακτών Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και χρημάτισε επί εξαετία πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Περιοδικού-Ηλεκτρονικού Τύπου. Από το 2002 είναι μέλος της Γερουσίας για την Ένωση της Ευρώπης, από την οποία και τιμήθηκε για τα άρθρα του περί ομοσπονδιακής Ευρώπης.