Γράφει ο Φάνης Ζουρόπουλος

Αν δεν ήταν ο κορωνοϊός ολόκληρο το 2021 θα ήταν ένα τεράστιο αφιέρωμα στα γεγονότα του 1821. Κάθε πόλη και χωριό έχει να μας πει την δική του  ιστορία για τα ηρωικά χρόνια του αγώνα της ανεξαρτησίας… Και τώρα  γίνονται, αλλά λόγω των απαγορεύσεων των συναθροίσεων γίνονται διαδικτυακά και δεν έχουν την απαιτούμενη αναμενόμενη συμμετοχή ή ακροαματικότητα.

Από όσες μπόρεσα να παρακολουθήσω, ελάχιστες εκδηλώσεις αναφέρονται στο πως είδαν και βλέπουν την ελληνική επανάσταση, η τότε Οθωμανική αυτοκρατορία και η μετέπειτα  τουρκική ιστορία. Μια γεύση αυτής της  αντιμετώπισης μας δίνει η Esra   Orsuer αναπληρώτρια καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και μέλος του Ερευνητικού Ινστιτούτου Τουρκολογίας.

Σε παρέμβασή της σε πρόσκληση της «πρωτοβουλίας 1821-2021» η  Orsuer αναφέρει ότι στην τουρκική ιστορία επικρατεί γενικώς σιωπή για την εξέγερση στον Μοριά το 1821 που κατέληξε το 1829 στη δημιουργία ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους.
Η σιωπή οφείλεται στο ότι η εξέγερση στον Μοριά σηματοδότησε την απώλεια εδαφών των Οθωμανών στα Βαλκάνια.     Γιατί, ενώ δεν υπήρχε καμία ένδειξη περί τούτου, το να γεννηθεί ξαφνικά ελληνικό κράτος προκάλεσε έκπληξη στους πάντες. Η τουρκική ιστορία γενικώς αντιπαρέρχεται κάποια γεγονότα τα οποία θεωρούνται ως εθνικά τραύματα. Αυτό ισχύει κυρίως από την περίοδο των Νεότουρκων (1908), που θεωρείται η αρχή του τούρκικου εκσυγχρονισμού, ως και το 1923, οπότε ιδρύθηκε η Τουρκική Δημοκρατία. Ιδίως η αίσθηση που προκλήθηκε μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, με την απώλεια των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ευρώπη, στο επόμενο διάστημα έμεινε στην Τουρκική Δημοκρατία ως κληρονομιά ιδεολογικής παράνοιας. Διότι μετά την απώλεια το να αισθάνεσαι συνεχώς τον εαυτό σου ως θύμα ή να νοιώθεις διαρκώς υπό απειλή είμαι μια αντίδραση όσων έζησαν κάποιο τραύμα.

Συνεπώς λέει η Orsuer  «το Ελληνικό Έθνος, που κάποτε ονομαζόταν πιστό Έθνος (millet-i-sadika) μετατράπηκε σε απάνθρωπους προδότες που χτυπούν ύπουλα. Τελικά τα εδάφη που κατέκτησε η κραταιά Οθωμανική Αυτοκρατορία με Φετίχ (Άλωση) τα απώλεσε με εξεγέρσεις οι οποίες επισκίασαν το ένδοξο πνεύμα της Άλωσης. Η άποψη που προβάλλεται στην  τουρκική ιστοριογραφία είναι ότι οι εξεγέρσεις που έγιναν στα Βαλκάνια ήταν αποτέλεσμα της αχαριστίας των Ελλήνων και των άλλων Βαλκανικών Εθνών που ζούσαν ήσυχα κάτω από την ειρήνη των Οθωμανών. Όπως οι Έλληνες έτσι και τα άλλα βαλκανικά έθνη που εξεγέρθηκαν είχαν υποκινηθεί από την Γαλλική Επανάσταση, τον εθνικισμό και από ξένο δάκτυλο. Δηλαδή η λέξη – κλειδί της πορείας των εξεγέρσεων είναι η λέξη «υποκίνηση»…

Η εξέγερση του Μοριά που στην τουρκική συλλογική μνήμη θεωρείται ως ήττα, δεν αναφέρεται εκτενώς ή καθόλου στα τουρκικά βιβλία Ιστορίας.
Βλέπουμε λοιπόν ότι η Τουρκική ιστορική  διανόηση πέρασε στην μνήμη του Τουρκικού λαού την άποψη ότι η Ελληνική Επανάσταση ήταν ένα «τραύμα» και σκιαγράφησε τους έλληνες σαν αναξιόπιστους, εξαρτημένους από το εξωτερικό, προδότες… Πουθενά δεν διανοήθηκαν να χαρακτηρίσουν την Ελληνική Εξέγερση σαν κίνημα αντίστασης στην Τουρκική τρομοκρατία. Αλλά και την αίσθηση ελευθερίας που διακατείχε τον ελληνικό λαό, που στέναζε κάτω από τον Τουρκικό ζυγό… Ίσως γιατί τέτοια αίσθηση δεν υπάρχει στο υποσυνείδητο του Τούρκου πολίτη, ή το παραλείπουν σκόπιμα… με πιθανότερο το πρώτο!...

Χρήσιμη η «άλλη πλευρά» για να βλέπουμε και εμείς, πως μας είδαν οι αντίπαλοί μας , αλλά κυρίως ποιοι ήσαν αυτοί που μας κράτησαν 400 χρόνια σκλάβους.

*Ο Φάνης Ζουρόπουλος είναι Επ. εκτελεστικός Πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και Τ. Πρόεδρος της Ένωσης Επαρχιακού Τύπου.

Author: Φάνης Ζουρόπουλος