Εκτύπωση
Άρθρα - Απόψεις
Εμφανίσεις: 604

 

Γράφει ο Παντελής Καψής

Σοκ και δέος. Ο πρόεδρος Μακρόν, ο πιο συνεπής υπερασπιστής του φιλελευθερισμού στην οικογένεια των Ευρωπαίων ηγετών, προτείνει την κατάργηση της εμβληματικής ΕΝΑ, της σχολής από την οποία βγαίνει η πολιτική, επιχειρηματική και διοικητική ελίτ της Γαλλίας. Δεν ξέρω ποια θα ήταν η αναλογία για άλλες χώρες, φαντάζομαι κάτι σαν να κλείνεις το Χάρβαρντ ή την Οξφόρδη, τουλάχιστον ως προς το κύρος. Για να καταλάβετε εκτός από τον ίδιο τον Μακρόν, απόφοιτοι της ΕΝΑ ήταν ο Φρανσουά Ολάντ, ο Ζακ Σιράκ, ο Ζισκάρ Ντ’ Εσταίν και οι περισσότεροι ίσως από τους μεταπολεμικούς πρωθυπουργούς της Γαλλίας.



Ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση προκαλεί ο λόγος που επικαλείται ο Μακρόν. Θέλει να κλείσει την σχολή επειδή αποτελεί το σύμβολο του ελιτισμού και της ανισότητας. Κατέληξε μάλιστα σε αυτή την άποψη στα πλαίσια του εθνικού διαλόγου που ξεκίνησε μετά τις ταραχές που προκάλεσαν τα κίτρινα γιλέκα. «Αν θέλουμε να δημιουργήσουμε μια κοινωνία ίσων ευκαιριών και εθνικής αριστείας πρέπει να αλλάξουμε εκ βάθρων τους κανόνες επιλογής όσων θα κάνουν καριέρα και θα μετέχουν στην ανώτατη ιεραρχία της δημόσιας διοίκησης», υποστήριζε ανάμεσα σ άλλα ο Μακρόν, στο μήνυμα που θα εκφωνούσε, αλλά τελικά αναβλήθηκε, το βράδυ που κάηκε η Notre Dam. Φυσικά υπάρχει και ο αντίλογος. Δεν αλλάζει σε τίποτα τους μηχανισμούς που παράγουν την ανισότητα και ακυρώνει μια παράδοση αριστείας στην Γαλλική διοίκηση αντιτείνουν οι επικριτές του.

Η πρόταση Μακρόν έρχεται σε μια στιγμή που στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού έχει προκαλέσει μεγάλη συζήτηση το σκάνδαλο της δωροδοκίας πανεπιστημιακών αρχών και εκπαιδευτικών από πλούσιους Αμερικανούς προκειμένου να εξασφαλίσουν την πρόσβαση των παιδιών τους στα φημισμένα πανεπιστήμια της Ivy League. Μια συζήτηση εν πολλοίς υποκριτική καθώς ήταν σε όλους γνωστό ότι πάντα υπήρχε πρόσβαση δύο ταχυτήτων σε αυτά τα πανεπιστήμια. Η εύκολη, από τις πλούσιες και ισχυρές οικογένειες δωρητών, επιχειρηματιών και πολιτικών και η δύσκολη, για τα παιδιά της μεσαίας και της κατώτερης εισοδηματικά τάξης που έπρεπε να υπερβάλουν στην προσπάθειά τους. Υπογραμμίζει ωστόσο σε ποιο βαθμό η αριστεία μπορεί να εκτραπεί και να γίνει πρόσχημα για την διαιώνιση μιας ιεραρχικής κοινωνικής δομής.

Μια ανάλογη συζήτηση έχει ξεκινήσει φυσικά και στην Ελλάδα με αφορμή τα Πειραματικά αλλά και τις απίστευτες πρωτοβουλίες Γαβρόγλου που ισοπεδώνουν την Ανώτατη παιδεία. Καταργεί την τεχνολογική παιδεία και δημιουργεί δεκάδες νέα πανεπιστημιακά τμήματα χωρίς τις υλικές προϋποθέσεις αλλά και χωρίς την παραμικρή πρόβλεψη για τις ανάγκες της χώρας, στο όνομα της διευρυμένης πρόσβασης. Η λογική ενός καταστρεπτικού λαϊκισμού. Μήπως όμως και η πρόταση Μακρόν είναι μια υποταγή στον λαϊκισμό;

Εξαιρετικό ενδιαφέρον από αυτή την σκοπιά, είχε μια πρόσφατη παρέμβαση της νέας χαρισματικής βουλευτίνας των Δημοκρατικών της Αλεξάντρια Οκάζιο Κορτέζ που θεωρείται ότι ανήκει στην αριστερή πτέρυγα του κόμματος. Ξεκίνησε μεταφέροντας την δική της προσωπική εμπειρία όταν αναγκαζόταν να φεύγει από το σπίτι της στα άγρια χαράματα και με το μετρό να πηγαίνει στην άλλη άκρη της πόλης για να μπορέσει να φοιτήσει σε ένα από τα καλά σχολεία, κάτι σαν τα δικά μας Πειραματικά, που θα της έδιναν την δυνατότητα να διεκδικήσει μια θέση σε καλό πανεπιστήμιο. Η δική της πρόταση; Να γίνουν περισσότερα τέτοια σχολεία στην πόλη, να μπορούν δηλαδή περισσότερα παιδιά να μετέχουν στις πρώτες κατηγορίες της εκπαίδευσης. Μια εξίσωση προς τα πάνω.

Εντάξει κι αυτό μπορεί να θεωρηθεί μια μορφή λαϊκισμού, μια παραλλαγή του «καλύτερα πλούσιος και υγιής παρά φτωχός και άρρωστος». Δείχνει ωστόσο πόσο δύσκολη είναι μια τέτοια συζήτηση αλλά και πόσο τραυματικά εκλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας διαχωρισμούς που σε μεγάλο βαθμό προκαθορίζουν την μελλοντική πορεία των παιδιών. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι αυτά τα ζητήματα αποτελούν βασικό στοιχείο του δημόσιου διαλόγου και αντικείμενο πολιτικών παρεμβάσεων. Σε εμάς βέβαια όλα αυτά γίνονται άγαρμπα, χωρίς σοβαρή προετοιμασία, με ένα συντεχνιακό μάλλον σκεπτικό και συνήθως θυσιάζονται στην λογική της κομματικής αντιπαράθεσης. Δεν παύουν όμως να ορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις κοινωνικές σχέσεις. Κι αν η συζήτηση για τα Πειραματικά έχει σήμερα νόημα είναι ακριβώς επειδή προωθούν την αριστεία μέσα από τον πολλαπλασιασμό των ευκαιριών. Μια αριστεία που προωθεί την κοινωνική συνοχή δηλαδή και δεν είναι το πρόσχημα για πρόσθετες διακρίσεις.

Το Βήμα της Αιγιάλειας
Author: Το Βήμα της Αιγιάλειας
Ανεξάρτητη eφημεριδα άποψης.

BLOG COMMENTS POWERED BY DISQUS