Εκτύπωση
Άρθρα - Απόψεις
Εμφανίσεις: 634


Του Λάμπρου Ροϊλού

Μετά την πρόσφατη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα στην Βόννη και αυτήν στο Παρίσι το 2015, η γενική αίσθηση για τα διεθνή κυβερνητικά μέτρα πρόληψης που λαμβάνονται για την κλιματική αλλαγή από την ανθρώπινη ρύπανση είναι ότι αυτά είναι ελλιπή, καθυστερημένα και αναποτελεσματικά. Διαπίστωση που εκφράζεται με μία και μόνο πρόταση από τις δηλώσεις της καγκελαρίου Μέρκελ στη σύνοδο της Βόννης «να μην μείνουμε στα λόγια αλλά στα έργα».

Πρόταση, που ακούγεται σαν απλή ευχή για το μέλλον και ταυτόχρονα σαν ομολογία αποτυχίας για τις μέχρι τώρα προσπάθειες. Διαπίστωση, που συγκεκριμενοποιείται από την εκτίμηση ότι αντί για τον στόχο της μη αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη περισσότερο από 2 βαθμούς Κελσίου το 2100 (σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή -δηλαδή πριν το 1750-1800), που είχε τεθεί σαν όριο στην σύνοδο-συμφωνία των Παρισίων, η αύξηση εκτιμάται ότι θα είναι 2,8ο C. Μάλιστα, λόγω της αποφάσεως Τραμπ (για προφανείς οικονομικούς λόγους) να αποστασιοποιηθούν οι ΗΠΑ από την συμφωνία αυτή και με τα σημερινά δεδομένα, το 2,8 γίνεται 3,2ο C. Ούτε η επίταση και η συχνότητα των τυφώνων, κυκλώνων , καταιγίδων και λοιπών ακραίων καιρικών φαινομένων, ούτε η πρόσφατη πληγή από τον τυφώνα Ίρμα στην Φλόριντα τον Σεπτέμβριο (όταν ζητήθηκε από τις αρχές η εκκένωση περιοχής 6.000.000 κατοίκων) μετέπεισαν τον πρόεδρο Τραμπ και τους άλλους που αρνούνται ακόμη και την ύπαρξη του προβλήματος.

Η Κίνα που είναι συνεπής (τουλάχιστον στην πρόθεση) για την προσπάθεια αυτή με 2.806 (εκατομμύρια μετρικούς τόνους) ρύπους, συμβάλλει διπλάσια στην ρύπανση από ό,τι οι ΗΠΑ (με 1.433 εκατομμύρια μετρικούς τόνους), αλλά με πληθυσμό αυτή 1,409 δις έναντι 325 εκατομμυρίων των ΗΠΑ. Η Ινδία ρυπαίνει με 610 εκ.μ.τ. (και 1,339 δις κατοίκους), η Ιαπωνία με 331 εκ.μ.τ., η Γερμανία με 196 εκ.μ.τ. κ.ο.κ.

Η έναρξη βέβαια της βιομηχανικής περιόδου (1750-1800) άνοιξε κυριολεκτικά τους «ασκούς του Αιόλου» της κλιματικής αλλαγής, αλλά και το κουτί της Πανδώρας για την ανθρωπότητα.

Το συνδεδεμένο με την εποχή αυτή και τους μεταγενέστερους χρόνους κυνήγι του κέρδους με κάθε κόστος ως αυτοσκοπού, συνέχισε το καταστροφικό έργο στο περιβάλλον.

Ένας σημαντικός αριθμός ανεξάρτητων επιστημόνων θεωρούν ότι τα μέτρα που συμφωνήθηκαν στο Κιότο το 1992 και στο Παρίσι τον Δεκέμβριο 2015 όσο και η επιβεβαίωση αυτών στην Βόννη 2 χρόνια μετά  είναι καθυστερημένα κι ελλιπή, γενικόλογα και χωρίς την βεβαιότητα δεσμευτικότητας, υλοποίησης και συγκεκριμενοποίησης τους όσον αφορά τον περιορισμό στην χρήση υδρογονανθράκων, με ολέθριες συνέπειες για το κλίμα και το περιβάλλον.

Γιατί όμως οι άνθρωποι παρά τις προειδοποιήσεις, τα σημάδια της φύσης, τα επιστημονικά δεδομένα, συνεχίζουν την ξέφρενη πορεία προς την καταστροφή;

Σε αναλογία μπορεί να επικαλεστεί κανείς την μελέτη του καθηγητή Βιογεωγραφίας στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια των ΗΠΑ Τζάρετ Ντάϊαμοντ, ο οποίος διερευνούσε το αίνιγμα και τους λόγους κατάρρευσης και της εξαφάνισης της κοινωνίας του νησιού του Πάσχα (ενός μικρού νησιού στον Ειρηνικό ωκεανό). Οι κάτοικοι αυτού του νησιού είχαν αναπτύξει τέτοιο πολιτισμό τον 15ο με 16ο αιώνα μ.Χ., ώστε (παρά το λιλιπούτειο μπόϊ τους) κατάφεραν να φτιάξουν τα γνωστά θεόρατα αγάλματα (μακρόστενα πρόσωπα ανθρώπων που μοιάζουν εξωγήϊνα), για τα οποία είναι τόσο γνωστό το νησί αυτό. Ο καθηγητής λοιπόν βγάζει τα εξής συμπεράσματα, που δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να απεικονίζουν την σημερινή πραγματικότητα της παγκόσμιας ανθρώπινης συμπεριφοράς σε μικρογραφία: Λέει λοιπόν ο Ντάϊαμοντ: «Οι κάτοικοι του νησιού επέλεξαν να διαχειριστούν το φυσικό περιβάλλον με έναν όπως αποδείχθηκε καταστροφικό τρόπο: υπερεκμεταλλεύθηκαν την ξυλεία των δέντρων και τη γονιμότητα του εδάφους, αυξήθηκε υπερβολικά ο πληθυσμός και χώρισαν την γη τους σε περιοχές που εξουσίαζαν ομάδες πληθυσμού με ανταγωνιστικές, έως και πολεμικές μεταξύ τους σχέσεις. Η αλόγιστη εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος υπέσκαψε την ικανότητα της μακροπρόθεσμης επιβίωσης». «Όταν η κοινωνία χάσει την αίσθηση της σπουδαιότητας των συλλογικών αγαθών, ως προϋπόθεση για την βιώσιμη ικανοποίηση των ατομικών αναγκών, τότε οι κοινωνίες καταρρέουν».

Η ίδια αρχή βεβαίως διέπει και τη διεθνή κοινωνία στο επίπεδο συμπεριφοράς κρατών και των πληθυσμών τους, στις μεταξύ τους σχέσεις και σε συνάρτηση με το περιβάλλον. Η απώλεια της πιο πάνω αίσθησης οδηγεί αφενός σε καταστροφή του περιβάλλοντος και των φυσικών αποθεμάτων της γης, αφετέρου σε καταστροφές όπως το πυρηνικό ατύχημα στην Φουκουσίμα μετά από τσουνάμι αλλά και σε πολέμους που τον 20ο αιώνα και σήμερα είναι ικανοί να καταστρέψουν τον πλανήτη και την ανθρωπότητα, ενώ αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί στο παρελθόν με τα μέσα και όπλα που υπήρχαν τότε….

Ειδικότερα, γιατί στο καθημερινό δίλημμα, μεταξύ του να προστατεύσουμε το διαχρονικό συλλογικό μέλλον μας; ή την σημερινή ανάγκη; Προτιμούμε το τελευταίο παραγνωρίζοντας το πρώτο; Μα γιατί είναι πιο εύκολο, πιο βολικό, πιο φθηνό, πιο γρήγορο και με πιο άμεσο χειροπιαστό αποτέλεσμα.

Σε ένα πλανήτη όπου το άμεσο χρηματικό κέρδος του κάθε ενός ατόμου, ή του κάθε κράτους έχει αναχθεί σαν το υπέρτατο αγαθό, σαν τον θεό στον οποίο ουσιαστικά πιστεύουν οι άνθρωποι.

Σε ένα κόσμο, όπου κάθε μέρα υπάρχει η αίσθηση ότι τα πράγματα γίνονται -αλλά και πρέπει να γίνουν- πιο γρήγορα από την προηγούμενη. Σε ένα κόσμο όπου ο αυξανόμενος πληθυσμός και η καλπάζουσα πρόοδος της τεχνολογίας συνεχώς καθιστούν τα πράγματα πιο πολύπλοκα (αντί, όπως θα περίμενε κανείς, να τα απλουστεύουν), πιο δύσκολα και πιο χρονοβόρα για τον σημερινό άνθρωπο (προκειμένου αυτός να ανταποκριθεί στις καθημερινές του επίπλαστες ανάγκες), η προστασία του περιβάλλοντος και η ενδεχόμενη καταστροφή του πλανήτη από την κατάχρηση και τους πολέμους, φαντάζει κάτι πολύ μελλοντικό και απόμακρο που ο άνθρωπος προτιμά να μην το σκέπτεται.

Οι ανάγκες αντί με την τεχνολογία και την ευημερία να ικανοποιούνται, αυτές συνεχώς πολλαπλασιάζονται χάριν της κατανάλωσης που πάντα καταλήγει στο κέρδος, ενώ αντίθετα η ανάγκη επένδυσης χάριν της οικολογίας που θα απέφερε το ίδιο ή και μικρότερο χρηματικό κέρδος στο μέλλον, αλλά μόνο πρόσθετο κόστος για το παρόν, μοιάζει κάτι μακρινό και ανεπιθύμητο για τις πολυεθνικές εταιρείες και τους κυβερνώντες πολιτικούς. Έτσι η καθημερινή ανάγκη και η ικανοποίησή της απορροφά κάθε σκέψη και δύναμη, μέχρι την τελική καταστροφή. Άλλωστε, αυτοί που λαμβάνουν τις αποφάσεις, μεγάλοι επιχειρηματίες και κυβερνήτες, εμποτισμένοι με την πιο πάνω νοοτροπία του ανταγωνισμού και της σημερινής, εφήμερης ευημερίας είναι και κάποιας ηλικίας και ενδιαφέρονται περισσότερο για το σήμερα και όχι για την μελλοντική προβληματική εποχή, στην οποία ούτε αυτοί, ίσως ούτε και τα παιδιά τους θα ζήσουν.

«Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η γη το 2100 να είναι ένα θολό είδωλο αυτού που βλέπουμε σήμερα» δήλωσε ο Lawrence Krauss καθηγητής φυσικής και αστρονομίας του πανεπιστημίου «Case Western University». «Μπορεί η επιστήμη να έχει αλλάξει τον κόσμο …» συνέχισε, «αλλά δεν άλλαξε τον τρόπο που σκέπτονται οι άνθρωποι για τον κόσμο …», επιβεβαιώνοντας έτσι την άποψη του Αλβέρτου Αϊνστάϊν ότι πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας αν θέλουμε να επιβιώσουμε.

Λάμπρος Ροϊλός :Συντ δικηγόρος  παρ’ Αρείω Πάγω-συγγραφέας-ερευνητής.




Το Βήμα της Αιγιάλειας
Author: Το Βήμα της Αιγιάλειας
Ανεξάρτητη eφημεριδα άποψης.

BLOG COMMENTS POWERED BY DISQUS